تحلیل معنا شناختی تعبیر قرآنی «أولوا الألباب»

Authors

  • فریبا مرادپور دانشجوی دکترا دانشگاه لرستان
Abstract:

یکی از موضوعات مهم و مورد تأکید قرآن کریم عقلانیت یا خردورزی است. این کتاب آسمانی 267 مرتبه در آیات متعدد از ضرورت عقل وخرد سخن به میان آورده است. در این میان یکی از تعبیرهای قرآنی، تعبیر «أولوا الألباب»(خردمندان یا صاحبان خرد) می باشد. واژه ی «لبّ» به معنی «خرد ناب و اصیل» 16 مرتبه به صورت جمع (الألباب) به کار رفته است. این مقاله در صدد است ابتدا به بررسی معنای لغوی واصطلاحی «لبّ» و «عقل» و تفاوت معنایی این دو واژه بپردازد. پس از شرح این واژگان، حوزه­ها یا محورهای معنایی خردورزی در قرآن کریم با تأکید بر تعبیر«أولوا الألباب» بررسی شده است. در این پژوهش براساس دیدگاه­های مفسّران قرآن کریم و پژوهشگران علوم قرآنی به تحلیل معنایی تعبیر مذکور پرداخته شده است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تحلیل معنا شناختی واژه «آیکون»

واژه یونانی آیکون و معادل لاتین آن یعنی ایماژ دال بر نحوه‌ای از«شباهت» است. در فلسفه افلاطون این واژه مبین شباهت نمود با الگو است. براساس تحلیل معناشناختی این واژه که همبسته معنایی ایده است، می‌توان در آن ازعناصری همچون ادراک، تخیل، شباهت، تصویر،محاکات سراغ گرفت یعنی قابل تقلیل به شکل یا تصویر حسی ِصرف نیست چرا که از پشتوانه‌ای ادراکی، فکری و فرهنگی(نمادین) برخوردار است که امکان دخل و تصرف آزاد ...

full text

معنا شناسی لغوی و قرآنی واژه قیامت

چکیده واژه «قیامت» از ریشه «قوم» به معنای ایستادن و به پا خاستن است. بر خلاف نظر برخی مستشرقین واژه­ای اصیل است. واژه مذکور هفتاد بار در قرآن کریم استعمال شده است و با برخی از اسامی دیگر رستاخیز مانند «بعث»، «حشر»، «نشور» و... هم معنا و با واژه «قعود» و «جلوس» متضاد است. در معنا شناسی قرآنی، لازم است این واژه در کنار عبارات «یوم یقوم الحساب»، «یوم یقوم الاشهاد»، «یوم یقوم الروح و الملائکه صفاً»...

full text

تحلیل معنا شناختی کنیه های حیوانات در زبان عربی

گستردگی واژگانی زبان عربی که توسع معنایی را نیز در پی دارد، به شکل‌های مختلفی ظهور می‌کند و کاربرد کنیه یکی از آن‌هاست. عرب‌ها «عَلَم» را به سه شکل اسم، لقب و کنیه به کار برده و در مواردی به جای اسم یا لقب، به دلایل بلاغی و یا معنا شناختی، از کنیه استفاده می‌کردند. به تدریج این کاربرد گسترش یافته و به حوزة حیوانات، امور و اشیاء نیز کشیده شده است. معرفی و تحلیل کنیه­های حیوانات، می‌تواند سبب درک د...

full text

بررسی تفسیر فریقین از تعبیر قرآنی "اولی الامر"

از جمله ادله مشروعیت اطاعت در حوزه مرجعیت دینی و سیاسی، دلالت آیه 59 سوره نساء بر اطاعت از اولی الامر می باشد. فریقین (شیعه و سنی) درباره تعبیر اولی الامر و اطاعت از وی دیدگاه یکسانی ندارند. دانشمندان شیعی با استناد به اطلاقی در آیه و شواهدی از آیات دیگر و نیز روایات متواتر معنوی (یا لا اقل متظافر) مصداق اولی الامر را تنها پیشوایان معصوم می دانند و در این نظر متفق ا لقولند. برخی از مفسران اهل ...

full text

روش‌شناسی دیویدسون در باب معنا و تعبیر رادیکال و انتقادات دامت به آن

چکیده دیویدسون با تأثیرپذیری از فیلسوفانی چون فرگه، تارسکی و کواین، به طرح نظریة معنایی می‌پردازد که حاوی نظریة صدقی به شکل نظریة صدق تارسکی است. نظریة دیویدسونی، از یک‌سو، صوری و شرط صدقی و از سوی دیگر تجربی است؛ از این‌رو، کاربرد آن برای ارائة تعبیری از زبان و سخنان گویندگان، منوط به برآورده شدن محدودیت‌هایی صوری و تجربی است. محدودیت‌های صوری را دیویدسون، از کارهای تارسکی در باب کفایت صوری ت...

full text

تأملاتی معنا شناختی در حقیقت ارزش اخلاقی

برخی نظریه‌های اخلاقی به ویژه نظریه‌هایی که تبیینی توحیدی از ارزش اخلاقی ارائه داده‌اند به فاصلۀ عمیقی میان حیث معناشناختی و حیث وجودشناختی مقولات ارزشی دامن زده‌اند. اما به نظر می‌رسد ارائۀ هرگونه تبیین وجودشناسانۀ موفق از مقولات ارزشی به همسو بودن آن تبیین با ارتکازات مفهومی و شهودات معناشناختی ما بستگی دارد. در این مقاله، با انجام برخی کاوش‌های معناشناسانه دربارۀ خوبی و بدی امور به این نتیجه...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 96  issue 1

pages  89- 109

publication date 2017-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023